ඉතා වේගයෙන් තවත් අය ආසාදනය කරන වෛරසයක්
එක් ආසාදිතයකු මගින් මිනිත්තුවක් තුළදී පමණක් තවත් පුද්ගලයින් නවදෙනකුට රෝගය බෝකළ හැකියි
කරුණූ දැක්වීම
ළමා
රෝග විශේෂඥ වෛද්
ය බී ජේ සී පෙරේරා
වසංගත රෝග විශේෂඥ වෛද්ය සමිත ගිනිගේ
සරම්ප මුලිණුපුටා දැමූ බව ප්රකාශ කර යන්තම් වසර හතරයි. නැවත රෝගය පැතිර යාමට මූලික හේතුව ඇතැම් මව්පියන් දරුවන් එන්නත් කිරීමට ඉදිරිපත් නොවීම
මේ වන විට සරම්ප රෝගීන් විශාල වශයෙන් අපේ රටෙන් වාර්තා වෙනවා. බස්නාහිර පළාතේ කොළඹ, ගම්පහ සහ කළුතර යන දිස්ත්රික්කද ගාල්ල, මාතර, මහනුවර, යාපනය, කුරුණෑගල සහ කල්මුණේ දිස්ත්රික්ක වල දරුවන් වැඩි වැඩියෙන් සරම්ප රෝගයට නතු වෙනවා.
මෙසේ සරම්ප රෝගීන් වාර්තා වන්නේ 2019 වර්ෂයේ දී ලෝක සෞඛ්ය සංවිධානය විසින් ශ්රී ලංකාව සරම්ප රෝගය සහමුලින්ම තුරන් කළ රටක් වශයෙන් ප්රකාශයට පත් කරනු ලැබු පසුබිමක.
කොළඹ සෞඛ්ය ප්රවර්ධන කාර්යාංශයේ පැවති මාධ්ය හමුවකදී වසංගත රෝග ඒකකයේ විශේෂඥ වෛද්ය සමිත ගිනිගේ ප්රකාශ කළේ 2023 මැයි 23 වැනිදා පළවෙනි සරම්ප රෝගියා වාර්තා වූ බවත් ඔහු සරම්ප රෝගයට එන්නත් ලබා නොගත් අයෙක් බවත්ය. මැයි මාසයේ සිට මේ දක්වා සරම්ප රෝගීන් 710ක් වාර්තා වී තිබේ.
මෙලෙස වාර්තා වන සරම්ප රෝගීන් 710 අතර 123ක්ම මාස නවයට වඩා අඩු දරුවන් වෙයි. මාස නවයත් අවුරුදු තුනත් අතර 93ක්, අවුරුදු 4ත් අවුරුදු 15ත් අතර දරුවන් 99ක්, අවුරුදු 16ත් 20ත් අතර රෝගීන් 44ක් අවුරුදු 21ත් 30ත් අතර 246ක් සහ වයස අවුරුදු 30ට වැඩි රෝගීන් 105ක් මේ වන විට වාර්තා වූ රෝගීන් අතර වේ.
සරම්ප උණ එතරම් වෙසෙස් බරපතල කමක් නොදරන මුත එහි ඇති රුදුරු බව ඇත්තේ ඒ නිසා ඇතිවිය හැකි භයානක සංකූලතා නිසයි. මේ සංකූලතා වලින් දරුවන්ගේ ජීවිත විශාල වශයෙන් අභියෝග වලට ලක් වෙනවා.
මේ තත්ත්වය මත සරම්ප රෝගය සඳහා විශේෂ එන්නත්කරණ වැඩසටහනක් ජනවාරි 6 දින සිට සිට ක්රියාත්මක කරන බව සෞඛ්ය අමාත්යාංශය නිවේදනය කරනවා.
මේ අනුව මුලින්ම වැඩි වශයෙන් රෝගීන් වාර්තා වන දිස්ත්රික්ක වල මාස 6-15 අතර දරුවන්ට සරම්ප මාත්රාවක් ලබාදීමට සෞඛ්ය අමාත්යාංශය කටයුතු කරනවා. එතැනින් ආරම්භ වන වැඩසටහන අදියර කිහිපයකින් හා මුළු දිවයිනම ආවරණය වන සේ ක්රියාත්මක වනු ඇති.
සරම්ප රෝගය හඳූනාගනිමු
සරම්ප යනු “මෝබිලි වෛරස්” ගණයට අයත් “පැරාමික්සෝ වෛසරය” මගින් වේගයෙන් බෝවන රෝගයකි. ශ්වසන මාර්ගය හරහා ඇතුල්වන මෙකී වෛරසය හේතුවෙන් සති දෙකක් විතර යනකොට රෝග ලක්ෂණ මතු කරනවා.
සරම්ප මුලිණූපුටා දැමිය යුතු භයානක රෝගයක් වන්නේ එය සාමාන්ය ආසාදන තත්ත්වයක් පමණක් ඇති කරන උණක් පමණක්ම නොවී දරුවා පසුකාලීනව භයානක සංකූලතා වලට ලක් වෙන්න පුළුවන් අවදානමක් දැරීම නිසයි.
සරම්ප රෝගය පසුකාලීනව ඇති කළ හැකි සංකූලතා
නිව්මෝනියාව
කන් බිහිරි වීම
මොළයට හානි වීම
මරණය
කුඩා ළමුන්ට මෙය වැළඳීමෙන් මූලික අවස්ථාවේදී උණ රෝගය සුව වෙනවා. නමුත් මේකේ බලපෑමක් විදිහට දරුවාට ඉදිරියේදී ඉහතින් දැක්වූ ආකාරයේ විවිධ අතුරු ආබාධ ඇති වෙන්න පුළුවන්. මේකෙ තියෙන භයානක තත්ත්වය තමයි, සංකූලතාවලට පත්වුණාම ප්රතිකාර කිරීම අපහසුයි. මරණයට පත්වෙන්නට වුණත් අවදානමක් තියෙනවා.
උද්ගතව ඇති සරම්ප රෝග තත්ත්වය තුරන් කිරීම සඳහා ලෝක සෞඛ්ය සංවිධානයේ දකුණු ආසියානු කලාපයේ සහ ජාතික උපදේශක කමිටුවේ ද උපදෙස් ලබාගෙන තිබෙනවා.
මේ කරුණූ ටික එක පිටුවකට එක බැගින් අදාල පොටෝ එකත් සමග දාමු. මුල් පිටුවට අවශ්ය නැත
සරම්ප රෝගය නැවතත් මෙලෙස වාර්තා වීමට හේතුව කුමක්ද?
මේ සම්බන්ධයෙන් විශේෂඥ වෛද්ය සමිත ගිනිගේ අදහස් දැක්වූයේ සෛ්යි.
අවිද්යාත්මක හේතු මත පිහිටලා සරම්ප එන්නත් ලබා නොගත් 7000-1000 අතර ප්රමාණයක් අපේ රටේ සිටින බව හඳුනාගෙන තිබෙනවා. මේ එන්නත් වැඩිපුරම ප්රතික්ෂේප කරන්නේ කොළඹ දිස්ත්රික්කයේ ජනතාව. එයිනුත් බහුතරයක් කොළඹ මහ නගර සභා බල ප්රදේශයෙන් හඳූනා ගන්නවා.
මිනිත්තුවකදී සරම්ප රෝගියෙකුට නිරෝගී පුද්ගලයින් නවදෙනකුට බෝ කළ හැකියි
ශ්රී ලංකා ළමා රෝග විශේෂඥයින්ගේ විද්යායතනයේ ජ්යෙෂ්ඨ විශේෂඥ වෛද්ය බී.ජේ.සී. පෙරේරා
කොවිඞ් වෛරසය ආසාදිතයකු හරහා තවත් පුද්ගලයින් සිවු දෙනකුට කොවිඞ් රෝගය බෝවන අතර මෙම සරම්ප රෝගය වැලඳුණු එක් ආසාදිතයකු මගින් මිනිත්තුවක් තුළදී පමණක් තවත් පුද්ගලයින් නවදෙනකුට රෝගය බෝවිය හැකියි. එයින්ම සරම්ප යනු කෙතරම් වේගයෙන් ව්යාප්ත වන රෝගයක්දැයි තේරුම් ගැනීම ඔබට අපහසු වනු ඇති.
ඒ අනුව මේ වන විට ව්යාප්ත වෙමින් පවතින මෙම සරම්ප රෝගය, ගෝලීය වසංගතයක්ව පැවැති කොවිඞ් වයිරසයට වඩා ඉතා දරුණු රෝගයක් බවද වෛද්ය පෙරේරා සඳහන් කරයි.
පසුගිය කොවිඞ් වසංගත සමයත් සමග දරුවන් වෙනුවෙන් කෙරෙන එන්නත්කරන වැඩසටහන් යම් කඩා වැටීම මෙසේ සරම්ප රෝගය යළි හිස එසවීමට ප්රධානතම හේතුව ලෙස වෛද්යවරුන් පෙන්වා දෙයි.
සරම්ප රෝගය මෙල්ල කර මුලිණුපුටා දමන්නට සෞඛ්ය අමාත්යංශය සැරසෙයි
මේ තත්ත්වය ගැඹුරින් සමාලෝචනයට ලක් කළ සෞඛ්ය අමාත්යංශය සරම්ප එන්නත නැවත බලගැන්වීමේ වැඩසටහනකට ජනවාරි 6 දින සිට යනවා. සරම්ප විතරක් නොවෙයි කම්මුල්ගාය හා රුබෙල්ලා යන රෝග වලටද එරෙහිව ආවරනයක් සපයන MMR එන්නත තමයි මෙහිදී ජනතාවට ලබා දෙන්නේ.
්මේ එන්නතක්කරණ වැඩසටහන මුලින්ම ක්රියාත්මක වෙන්නේ වැඩියෙන් රෝගීන් වාර්තා වෙන දිස්ත්රික්ක වලයි. එම දිස්ත්රික්ක වල මාස 9-15 අතර දරුවන්ට මේ එන්නත් ලබාගන්නට අවස්ථාව තියෙනවා.
්මාත්ර දෙකම ලබාගෙන නැත්නම් ඒ අයටත් මේ එන්නත මාත්රාවක් ලබාගන්නට අවස්ථාව තියෙනවා. ඊට අමතරව දිවයින පුරා සිටින සරම්ප එන්නත් ලබා නොගත් දරුවන්ටත් මේ සරම්ප එන්නත්කරණ වැඩපිළිවෙල ක්රියාත්මක කරනවා.
්ඒ හැරුණූ විට මුළු රටම ආවරණය වන පරිදි පවුල් සෞඛ්ය නිලධාරින් විසින් සෑම නිවසකටම මේ රෝගය සම්බන්ධයෙන් විස්තර තියෙන තොරතුරු පත්රිකාවක් ලබා දෙනවා.
්මවුපියන්ට ළඟම ඇති සායනය වෙත ගොස් තම දරුවන් සඳහා එන්නත් එන්නත්කරණය ලබාගත හැකියි.